Dây cung trong niềng răng đóng vai trò rất quan trọng, giúp trong việc điều chỉnh các răng xô lệch về vị trí chuẩn trên cung hàm và hoàn toàn không gây hại cho khoang miệng của chúng ta. 

Nhưng chắc hẳn rất nhiều người vẫn chưa nắm rõ được vai trò của dây cung trong việc niềng răng đúng không nào? Hãy cùng nha khoa Dr.Thuần tìm hiểu thông qua bài viết dưới đây nhé!

1. Dây cung niềng răng là gì?

Dây cung là gì? Trong quá trình nắn chỉnh hàm răng thì dây cung là một khí cụ không thể thiếu. Dây cung có tác dụng tác động lực để di chuyển răng theo định hướng của mắc cài. Thông thường dây cung có cấu tạo dài và mảnh, được gắn cố định với mắc cài trên thân răng.

Với phương pháp niềng răng mắc cài truyền thống thông thường, sau khi gắn mắc cài, bác sĩ sẽ đặt các dây cung vào khe của mắc cài và cố định bằng dây thun hoặc dây thép. Tuy nhiên nếu bạn lựa chọn niềng răng mắc cài tự buộc thì dây cung sẽ trượt tự động trong rãnh mắc cài, do đó bác sĩ sẽ không cần phải can thiệp quá nhiều.

2.Các loại dây cung trong niềng răng

Vậy có những loại dây cung nào và được chế tạo ra sao? Thông thường, dây cung niềng răng (Archwire) thường được chế tạo từ một số hợp kim, phổ biến nhất là thép không gỉ, hợp kim niken – titan (NiTi) và hợp kim Titan – Beta. 

Từ thành phần chế tạo, có thể kể đến 5 loại dây cung trong niềng răng với kích thước khác nhau. Cụ thể như sau:

Dây cung chỉnh nha hợp kim kim loại quý:

– Được chế tạo bởi các kim loại quý như vàng, bạch kim, bạc được sử dụng trong ngành nha khoa từ năm 1887 bởi nhà khoa học Edward Angle. Đây là loại dây cung có khả năng chống ăn mòn tốt, có độ dẻo và độ đàn hồi cao, nhược điểm là chi phí lớn.

 – Thành phần chính của dây làm bằng kim loại quý sẽ là Vàng (55% – 65%), Bạch kim (5 – 10%), Palladi (5 – 10%), Đồng(11 – 18%) và Niken (1 – 2%).

Dây cung Stainless Steel (thép không gỉ):

– Dây cung chỉnh nha thép không gỉ được sản xuất và chế tác  từ năm 1929, đây là vật liệu đầu tiên dùng để thay thế việc dây cung hợp kim quý trong chỉnh nha. Hợp kim thép có chi phí rẻ hơn rất nhiều so với kim loại quý. Chúng cũng có độ cứng, chống ăn mòn và độ dẻo cao nên dễ dàng chế tạo các dụng cụ chỉnh nha phức tạp. 

– Các hợp kim thép không gỉ thuộc loại austenitic “18-8” có chứa Chromium (17 – 25%) và Niken (8 – 25%) và Carbon (1 – 2%).

Dây cung niềng răng Cobalt – Chromium:

– Trong những năm 1950, dây cung hợp kim cobalt-chromium bắt đầu được đưa vào sử dụng trong chỉnh nha. Loại dây này có lực kéo mạnh tuy nhiên độ cứng tương đối yếu, nên không thể điều trị các ca chỉnh nha phức tạp. Vì vậy, dây cung chỉnh nha Cobalt – Chromium ít được sử dụng trong điều trị ngày nay.

– Thành phần cấu tạo bao gồm coban (40%), crom (20%), sắt (16%) và niken (15%). 

Dây cung Niken – titan (Niti)

– Loại dây cung này được nghiên cứu và phát triển bởi nhà khoa học William F.Buehler vào năm 1960. Kể từ khi được giới thiệu ra thị trường cho tới nay, dây cung niềng răng Niti vẫn là loại hợp kim được sử dụng phổ biến nhất trong hầu hết các loại niềng răng mắc cài.

– Với thành phần bao gồm 55% Niken và 45% Titanium, có độ cứng thấp, siêu dẻo, độ đàn hồi cao.

Dây cung Titan – Beta (TMA)

– Hợp kim này được biết đến với tên thương mại là hợp kim TMA hoặc Titanium – Molybdenum. Đây là một loại dây cung có thể tăng giảm chiều dài trong quá trình điều trị cho bệnh nhân, mang lại hiệu quả tương đối tốt trong chỉnh nha.

– Thành phần bao gồm Titanium (79%), Molypden (11%), Zirconium (6%) và Tin (4%)

3. Vai trò của dây cung trong niềng răng

Dây cung trong niềng răng đóng vai trò quan trọng như thế nào? Vì là một trong các loại khí cụ chỉnh nha quan trọng nhất, có tác dụng chính là giúp điều chỉnh các răng xô lệch về vị trí chuẩn trên cung hàm. Tùy vào mỗi giai đoạn, dây cung sẽ có công dụng khác nhau và thông thường sẽ trải qua 3 giai đoạn sau:

– Giai đoạn san đều răng:

Dây được sử dụng trong giai đoạn ban đầu đòi hỏi chúng phải có độ cứng thấp, độ đàn hồi cao và dây lý tưởng để sử dụng trong giai đoạn điều trị này là dây cung Niti. Để thực hiện tốt mục tiêu căn chỉnh răng đều với cung hàm, loại kích thước dây cung niềng răng bác sĩ thường sử dụng sẽ là 0.014 và 0.016.

– Giai đoạn đóng khoảng trong niềng răng

Giai đoạn quan trọng nhất chỉnh nha, lúc này bệnh nhân sẽ thấy sự thay đổi rõ rệt trên khuôn mặt của mình bằng cách sử dụng dây cung Stainless Steel (dây thép không gỉ) để mở không không gian sau, chỉnh răng phía trước và điều chỉnh sự chênh lệch giữa hai hàm. Thời gian điều trị từ khoảng 4 – 8 tháng, thường sử dụng dây cung kích thước 0.016 x 0.025 và 0.019 x 0.025.

– Giai đoạn chỉnh khớp cắn và duy trì

Nếu hai giai đoạn trên tiến triển tốt thì ở giai đoạn hoàn thiện này chỉ mất khoảng 2 – 8 tuần chỉnh khớp cắn. Dây cung niềng răng Niti kích cỡ 0.019 x 0.025 thường được bác sĩ sử dụng trong giai đoạn này, giúp điều chỉnh và duy trì khớp cắn ổn định.

4. Các vấn đề thường gặp khi sử dụng dây cung niềng răng

Chắc hẳn câu hỏi mà nhiều người đặt ra đó là “Liệu có gặp phải vấn đề gì khi sử dụng dây cung hay không?”. Dây cung niềng răng tuy không gây nguy hiểm cho khoang miệng của chúng ta nhưng có thể sẽ phát sinh một số vấn đề khi sử dụng. 

Nha khoa Dr.Thuần đã tổng hợp lại các vấn đề thường gặp khi dùng dây cung niềng răng và hướng giải quyết. 

Bị tuột dây cung khi niềng răng nên làm gì?

Ở giai đoạn mới niềng, răng sẽ dịch chuyển rất nhanh, điều này có thể khiến dây cung bị bung tuột ra khỏi mắc cài. Nếu bạn gặp phải tình trạng này thì hãy bôi sáp nha khoa để cố định vị trí dây cung bị bung. Cách này chỉ là hướng giải quyết tạm thời, ngay sau đó bạn hãy đến nha khoa để nha sĩ kiểm tra và khắc phục kịp thời tránh làm gián đoạn quá trình niềng răng.. 

Kích thước dây cung chỉnh nha

Trong mỗi giai đoạn chỉnh nha thì kích thước dây cung sẽ có sự khác nhau. Dây cung có thể có kích thước lớn hoặc nhỏ, hình dáng tròn, vuông hoặc chữ nhật. Bác sĩ cần chọn đúng kích thước dây cung chỉnh nha để đảm bảo tiến trình niềng răng vẫn diễn ra ổn định. 

Nuốt phải dây cung niềng răng có nguy hiểm không?

Nuốt phải dây cung niềng răng là tai nạn thường gặp khi niềng răng. Nguyên nhân dẫn đến tình trạng này thường là do người niềng chải răng quá mạnh tay, ăn thực phẩm quá dai hoặc quá cứng, bác sĩ gắn mắc cài sai cách, mắc cài chất lượng kém,… Khi mắc cài tuột khỏi vị trí ban đầu, người niềng vô tình nuốt phải gây ra các rủi ro nguy hiểm như: 

Gây viêm nhiễm: Dây cung có thể khiến cổ họng bị rách, vi khuẩn gây bệnh tấn công vào vết rách dẫn đến viêm nhiễm  cổ họng và một số bệnh lý liên quan

Đau dạ dày: Dây cung rất cứng nên khi va chạm với dạ dày thì có thể khiến bộ phận này bị tổn thương. Điều này dẫn đến hoạt động tiêu hoá bị ảnh hưởng, gây nguy hiểm tới sức khoẻ của chúng ta.

Thủng ruột: Khi dây cung trôi xuống thành ruột, sự co bóp của dạ dày có thể khiến thành ruột bị rách. Thậm chí thành ruột có thể bị thủng, gây ra tình trạng viêm nhiễm nặng. 

Đứt dây cung niềng răng phải xử lý như thế nào tốt nhất?

Thực tế việc dây cung bị đứt khi niềng khá khó xảy ra bởi vật liệu sản xuất dây cung tương đối bền và chắc chắn. Việc đứt dây chỉ xảy ra khi người niềng tác động một lực quá lớn tới khớp hàm. Nếu không may gặp phải tai nạn này, bạn cần tới nha khoa càng sớm càng tốt để thay dây cung mới, hạn chế gây ảnh hưởng đến việc điều trị. 

Bị dính thức ăn vào mắc cài phải vệ sinh như thế nào?

Sau khi niềng răng, thức ăn thường xuyên bị dính lại trong mắc cài hoặc khe răng. Nếu chúng ta không vệ sinh răng miệng thật kỹ càng, tỉ mỉ thì có thể sẽ tạo cơ hội để vi khuẩn phát triển thuận lợi, gây ra nhiều bệnh lý răng miệng nguy hiểm. 

Để ngăn ngừa tình trạng thức ăn dính nhiều vào mắc cài, bạn cần lưu ý như sau: 

• Hạn chế ăn các món dai vì chúng rất dễ bám chặt vào răng và mắc cài. 
• Không nên sử dụng kẹo cao su vì khi nhai chúng dễ dính vào khí cụ niềng, khó làm sạch. 
• Ít sử dụng thực phẩm chứa nhiều đường hơn bởi các món ăn đó khi gặp nước bọt sẽ trở thành lớp màng dính bao phủ răng và niềng răng. 
• Vệ sinh răng miệng và khí cụ niềng ít nhất 2 lần một ngày bằng bàn chải kẽ, bàn chải lông mềm kết hợp cùng chỉ nha khoa và nước súc miệng
• Nếu tình trạng thức ăn dính vào mắc cài quá nhiều và không thể làm sạch thì bạn hãy tới nha khoa để được bác sĩ hỗ trợ thêm. 

Khoảng cách thay dây cung là bao lâu?

Khoảng cách thay dây cung sẽ phụ thuộc vào mức độ tiến triển của răng, do vậy mà thời gian thay dây cung của mỗi người sẽ khác nhau. Thông thường, giữa 2 lần thay dây cung sẽ cách nhau từ 1-2 tháng, dây cung mới luôn có kích thước lớn hơn dây cung cũ. 

Đối với trường hợp dây cung bị đứt hỏng thì bạn cần thay dây cung mới ngay lập tức, tuyệt đối không chờ đến lần thay dây cung tiếp theo. 

Dây cung đâm vào má

Tình trạng dây cung đâm vào má rất dễ gặp khi niềng răng. Nguyên nhân khiến tình trạng này xuất hiện là do răng dịch chuyển trong quá trình niềng gây ra những thay đổi nhỏ, từ đó làm cho đầu dây cung ở vị trí trong cùng lộ ra và đâm vào cạnh má. 

Để xử lý tình trạng này, bạn hãy uốn đầu dây và cuộc thành một cục tròn, nhỏ hoặc sử dụng công cụ cắt móng để loại bỏ đoạn dây thừa. Dù vậy, đây chỉ là cách xử lý thủ công, độ an toàn không cao, có thể khiến vị trí răng bị lệch hoặc gây hỏng dây cung. Do đó khi gặp tình trạng này thì bạn vẫn nên tới nha khoa để được hỗ trợ thì hơn. 

5. Hướng dẫn cách xử lý dây cung đâm vào má

Để khắc phục được tình trạng dây cung đâm vào má thì có những cách xử lý như nào? Khi dây cung đâm vào má gây ra cảm giác đau nhức, khó chịu và nguy hiểm nhất là tạo điều kiện để vi khuẩn phát triển gây ra nhiễm trùng. 

Nha khoa DR.Thuần sẽ giúp bạn tìm ra cách xử lý để tránh gặp phải các tình trạng trên.

– Sử dụng dụng cụ bảo vệ môi

Dụng cụ bảo vệ môi là một miếng đệm trong suốt và có thể bao phủ toàn bộ khoang miệng của bạn. Nếu dây cung không chỉ va chạm với má mà còn va chạm với mắc cài thì bạn nên đeo dụng cụ này để phòng tránh trầy xước môi.

Sử dụng nước muối

Nước muối sẽ làm giảm sự kích ứng do dây cung đâm vào má gây ra, đồng thời làm sạch toàn bộ khoang miệng của chúng ta. Bạn có thể tự pha nước muối hoặc sử dụng nước muối sinh lý để súc miệng hàng ngày, đặc biệt là trước khi đi ngủ. 

Chế độ ăn uống hợp lý

Như đã chia sẻ ở trên, việc ăn đồ dai, cứng, nhiều đường sẽ gây bất lợi cho việc niềng răng. Đồ cứng có thể khiến dây cung bung tuột, đâm vào má. Đồ dai, nhiều đường thì có thể gây viêm nhiễm các vết trầy xước do dây cung gây ra, vì vậy bạn nên hạn chế việc sử dụng các thực phẩm đó. 

Sử dụng sáp nha khoa

Sáp nha khoa có độ dẻo tốt, không có vị, dễ sử dụng. Loại sáp này sẽ tạo ra một lớp ngăn cách êm ái giữa khí cụ niềng và các mô mềm trong miệng. Hiện nay bạn có thể đặt mua sáp nha khoa ở các sàn thương mại điện tử, hiệu thuốc hoặc các cơ sở nha khoa. 

Bôi gel nha đam hoặc thuốc tê

Gel nha đam hoặc thuốc tê sẽ giúp giảm đau nhức tạm thời ở các vùng va chạm với dây cung. Bạn thoa trực tiếp chất này lên các vết trầy xước khoảng 3-4 lần một ngày để giảm đau nhức nhé!

Bài viết trên nha khoa DR.Thuần đã chỉ được rõ công dụng và vai trò của dây cung trong quá trình niềng răng, giúp bạn hiểu rõ hơn về công dụng và vai trò của dây cung rồi đúng không nào?

Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào cần được hỗ trợ, đừng ngần ngại kết nối với Bác sĩ của Nha khoa Dr Thuần theo Contact dưới đây:

• Sđt:  02293 610 222 – 0912 869 838

• Fanpage: Nha Khoa Dr Thuần và Cộng Sự – Tp Ninh Bình

• Website: https://nhakhoadrthuan.com/ 

• Email:  nkdrthuan@gmail.com 

• Địa chỉ:  94 Vân Giang, Thành phố Ninh Bình